Zelf compost maken: De stap voor stap gids voor beginners
Categorie : In en om de tuin Informatief Tips
Composteren is een gemakkelijke en milieuvriendelijke manier om je keuken- en tuinafval om te zetten in voedzame grond voor je tuin. Door zelf compost te maken, verminder je niet alleen je afval, maar verbeter je ook je tuin met rijke, organische grond. In dit artikel gaat het over de basis van composteren en laat zien hoe je thuis gemakkelijk kunt beginnen. Zelfgemaakte compost is namelijk een simpele manier om je planten – of het nu groenten, fruit of kruiden zijn – van uitstekende voeding te voorzien.
Wat is compost?
Compost is een soort natuurlijke mest die je zelf kunt maken door organisch materiaal, zoals groente-, fruit- en tuinafval, te laten vergaan. Dit afval wordt door kleine insecten, wormen, schimmels en bacteriën afgebroken tot een rijke voedingsbron voor de planten. Uiteindelijk blijft er een donker en kruimelig materiaal over wat vol zit met voedingsstoffen: Het compost. Deze compost verbetert de grond, helpt planten beter te groeien en zorgt ervoor dat de bodem meer water vasthoudt. Compost maakt de grond gezond en vruchtbaar door belangrijke mineralen toe te voegen en het bodemleven te stimuleren.
Waarom zelf compost maken?
En het leuke is, je kunt compost zelf maken. Er zijn bovendien ook nog eens veel voordelen aan het zelf maken van compost. Ten eerste is composteren een milieuvriendelijke manier om bij te dragen aan een beter milieu. Door je groente- en fruitresten, koffiedik en tuinafval te composteren, verminder je de hoeveelheid afval die anders naar de vuilstort zou gaan. Dit helpt niet alleen om broeikasgassen zoals methaan te verminderen, maar bespaart ook natuurlijke hulpbronnen omdat er minder afvalverwerking nodig is. Zo draag je actief bij aan een schonere en gezondere planeet.
Daarnaast maakt compost je tuinbodem ook nog eens veel gezonder. Compost zit namelijk vol met belangrijke mineralen en voedingsstoffen die planten nodig hebben om goed te kunnen groeien. Compost zorgt ervoor dat de grond vruchtbaarder wordt en de structuur van de bodem verbetert. Een bodem met compost houdt beter vocht vast, laat lucht beter door en trekt nuttige organismen aan, zoals regenwormen en microben. Dit leidt tot een levendige en productieve tuin waar je planten beter groeien en bloeien.
Een ander groot voordeel van zelf compost maken is dat het jou geld bespaart. Meststoffen en bodemverbeteraars uit de winkel kunnen namelijk behoorlijk prijzig zijn, maar als je je eigen compost maakt, heb je altijd gratis goede meststof. Dit maakt tuinieren goedkoper en geeft een goed gevoel, omdat je weet dat je natuurlijke en zelfgemaakte producten gebruikt.
Wat heb je nodig?
Om te beginnen met composteren, heb je een paar basisbenodigdheden nodig. Je hebt een plek nodig om je compost op te slaan en te laten verteren. Je kunt compost maken op twee manieren: in speciale compostbakken of op een composthoop. Voor de composthoop kun je vier rechtopstaande pallets gebruiken om de hoop bijeen te houden. Dit voorkomt dat de compost en het afval zich door je hele tuin verspreiden.
Als je de juiste plek in de tuin gevonden hebt, dan kun je aan de slag. Gebruik groente- en fruitresten, koffiedik, eierschalen, gras, bladeren en kleine takjes als compostmateriaal. Zorg er wel voor dat er voldoende lucht en water bij het compost kan komen, want zuurstof en vocht zijn nodig voor een goed compostproces.
Stap voor stap composteren
- Kies de juiste locatie: Zoek een goed bereikbare plek in je tuin die enigszins beschut is tegen wind en regen.
- Begin met een basislaag: Start met een laag grof materiaal zoals takjes en stro om luchtcirculatie te bevorderen.
- Voeg materiaal toe in lagen: Wissel tussen ‘groen’ materiaal (rijk aan stikstof) en ‘bruin’ materiaal (rijk aan koolstof) om de juiste balans te behouden.
- Hou het vochtig en belucht: Zorg ervoor dat de composthoop vochtig blijft, maar niet te nat, en keer de hoop regelmatig om voldoende zuurstof toe te laten.
Wat wel en niet composteren?
Om optimaal gebruik te kunnen maken van jouw compost is het goed om te weten wat je wel en wat je niet kunt gebruiken om compost te maken:
Wel composteren:
- Groente- en fruitresten
- Eierschalen
- Koffiedik en theebladeren
- Grasmaaisel en bladeren
- Kleine takjes en stro
Niet composteren:
- Vlees en vis
- Zuivelproducten
- Gekookt voedsel
- Olie en vetten
- Zieke planten
Veelgemaakte fouten
Het maken van compost is een kunst die, hoewel dit zeer eenvoudig is, wel gevoelig is voor veelgemaakte fouten die het hele proces zouden kunnen verstoren. Een veelvoorkomende fout is het gebruik van teveel van hetzelfde materiaal. Een ongebalanceerde composthoop, bijvoorbeeld met een overmaat aan groen materiaal zoals gras en groenteresten, kan leiden tot problemen zoals geurhinder en rotting. Groen materiaal is rijk aan stikstof, maar zonder een goede balans met bruin materiaal, zoals bladeren en karton, kan de composthoop te vochtig worden en een onaangename geur ontwikkelen. Het is daarom goed om een mix van groen en bruin materiaal te behouden, zodat de micro-organismen die de compost afbreken een uitgebalanceerd dieet hebben.
Een andere fout is te weinig beluchting. Zuurstof is cruciaal voor het compostproces, omdat het de aerobe micro-organismen ondersteunt die verantwoordelijk zijn voor de afbraak van organisch materiaal. Zonder voldoende zuurstof kan de composthoop anaeroob worden, wat leidt tot rotting en een onaangename geur. Om dit te voorkomen, is het belangrijk om de composthoop regelmatig om te keren, zodat er lucht in de hoop komt en het materiaal gelijkmatig wordt afgebroken.
Daarnaast is onvoldoende vocht een veelvoorkomend probleem. Een te droge composthoop vertraagt het compostproces aanzienlijk. Micro-organismen hebben vocht nodig om te overleven en hun werk te doen. Als de composthoop te droog aanvoelt, is het noodzakelijk om water toe te voegen om de juiste vochtigheidsgraad te handhaven. De hoop moet zo vochtig zijn als een uitgewrongen spons, niet te nat en niet te droog.
Wanneer is je compost klaar?
Je compost is klaar wanneer het donkerbruin is, naar aarde ruikt, en je de oorspronkelijke materialen niet meer kunt herkennen. Dit kan enkele maanden tot een jaar duren, afhankelijk van de omstandigheden.
Gebruik van je compost
Wanneer je compost klaar is, kun je het op verschillende manieren in je tuin gebruiken:
- Bodemverbeteraar: Meng de compost door je tuinaarde om de structuur en voedingswaarde te verbeteren.
- Mulch: Verspreid een laag compost rond je planten om vocht vast te houden en onkruidgroei te onderdrukken.
- Potgrond: Gebruik gezeefde compost als basis voor je eigen potgrondmengsel.
Compost maken: Wil je meer leren?
Het maken van je eigen compost kan een lonende en milieuvriendelijke activiteit zijn, maar er komt veel bij kijken. Wil je dieper ingaan op de technieken en geheimen van succesvol composteren?
Ontdek de kunst van composteren met onze uitgebreide cursus! Leer alles wat je moet weten over succesvol composteren, inclusief geavanceerde tips en technieken. Schrijf je dan in voor de uitgebreide cursus ‘composteren is een peuleschil’. In deze cursus leer je alle ins en outs van composteren, inclusief geavanceerde tips en technieken die je niet snel elders zult vinden. Klaar om je tuin en het milieu te verbeteren? Klik hier om meer te weten te komen over deze cursus.
Begin vandaag nog met zelf compost maken en ontdek hoe je eenvoudig je tuin kunt verbeteren terwijl je bijdraagt aan een duurzamer milieu. Voor een gedetailleerde handleiding en professionele tips, bekijk dan ook even de cursus composteren.
